Մենիսկոպաթիաներ. հաճախ տրվող հարցեր. izmirlianmedicalcenter.com

1.  Ի՞նչ է մենիսկը:

Մենիսկը ծնկան հոդի ներհոդային օրգաններից է, որն ապահովվում է ծնկան հոդի կայունությունը և պաշտպանում աճառները` մաշվելուց:

2.  Քանի՞ մենիսկ կա ծնկան հոդում:

Յուրաքանչյուր ծնկան հոդում առկա են երկու մենիսկ՝ միջային և դրսային, համապատասխանաբար, ազդրոսկրի, ոլոքի և միջային ու դրսային կոճերի արանքում:

3.  Ի՞նչ տեսք ունեն մենիսկները:

Մենիսկները հիմնականում ունեն կիսալուսնաձև տեսք, իսկ լայնական կտրվածքի վրա եռանկյունաձև են: Սակայն երբեմն հանդիպում են այլ տիպի՝ ամբողջական դիսկի տեսքով դիսկոիդ մենիսկներ: Դա ավելի վերաբերում է դրսային մենիսկին և ընդամենը անատոմիական առանձնահատկություն է:

4.  Ինչի՞ համար են մենիսկները:

Մենիսկները ներհոդային բավականին կարևոր օրգաններ են, որոնք նախ` ապահովում են ծնկահոդի կայունությունը և, երկրորդ` պաշտպանում են հոդաճառները մաշվածությունից:

5.  Ի՞նչ է մենիսկոպաթիան, ի՞նչ տեսակներ կան:

Ընդունված չէ օգտագործել մենիսկոպաթիա արտահայտությունը, ամեն դեպքում, դրանք իրենցից ներկայացնում են մենիսկի հետ կապված ցանկացած խնդիրը, ախտահարումը` վնասվածքները, տարբեր տեսակի հիվանդությունները:

6.  Ինչո՞վ են վտանգավոր մենիսկի վնասվածքները և կապանների պատռվածքները:

Մենիսկի վնասվածքները և կապանների պատռվածքները վտանգավոր են այնքանով, որքանով դրանց բացակայության կամ ֆունկցիայի թերարժեքության դեպքերում հոդում տուժում է կայունությունը և վնասվում են աճառները, ինչի հետևանքով հոդում զարգանում է հետվնասվածքային դեֆորմացնող օստեոարթրոզ: Մենիսկի վնասվածքների դեպքում հնարավոր է նաև, որ հոդում առաջանա բլոկադա, երբ մենիսկն իր պատռված հատվածով ընկնում է ոսկրերի միջև եղած տարածության մեջ ու անհնար դարձնում ծնկահոդի շարժումը:

7. Ի՞նչ հետևանքներ կարող են թողնել վնասվածքները:

Հետևանքներից է դեֆարթրոզը՝ դեֆորմացնող օստեոարթրոզը:

8.  Ի՞նչ կլինի, եթե կապանների պատռվածքները չբուժվեն:

Եթե կապանների պատռվածքները չբուժվեն և չվերականգնվեն, հոդը կդառնա անկայուն և կնպաստի ավելի լուրջ վնասվածքների զարգացմանը: Պատճառն անկայուն հոդի չափից ավելի շարժումներից հոդի այլ կառուցվածքային մասերի վնասումն է` մինչև անգամ ազդրի և սրունքի կոտրվածքների առաջացումը:

9.  Ի՞նչ կլինի, եթե հեռացվի մենիսկը:

Եթե մենիսկը հեռացվի ամբողջությամբ, ինչն արվում էր նախկինում, ապա առաջին հինգ տարիների ընթացքում հոդում կձևավորվի դեֆորմացնող օստեոարթրոզ հոդի անկայունության արդյունքում առաջ եկած միկրովնասվածքներից: Այդ պատճառով մենիսկի բուժման համար շատ կարևոր է հեռացնել ոչ թե ամբողջ մենիսկը, այլ նրա հնարավորին փոքր մասը: Իսկ եթե հնարավոր է խնդիրը լուծել առանց մենիսկի որևէ մասը հեռացնելու և բավարարվել ընդամենն այն կարելով, բնականաբար, այդպես էլ պետք է վարվել:

10. Կարո՞ղ է վերաճել մենիսկը:

Ո՛չ, մենիսկը վերաճել չի կարող: Հեռացված մենիսկի տեղում առաջանում է փոքրիկ ռեգեներատ, որը բնավ չի կարող ծառայել որպես մենիսկ:

11.  Մենիսկոպաթիայի դեպքում ազատվո՞ւմ են զինվորական ծառայությունից:

Միանշանակա պատասխան չկա, ամեն դեպքում, այստեղ կարևորը ոչ թե մենիսկի բուն վնասումն է, այլ այդ վնասման հետևանքով առաջացած խնդիրը և հոդի ֆունկցիայի խանգարումը:

12.  Որոն՞ք են մենիսկոպաթիաների պատճառները:

Մենիսկոպաթիաների պատճառները հոդերում տարբեր տեսակի վնասվածքներն են, դեգեներատիվ հիվանդությունները, օրինակ. օստեոարթրոզը, որը կարող է բերել մենիսկների դեգեներատիվ ախտահարման և վնասման:

13.  Ե՞րբ կասկածել, որ կա մենիսկի կապանների պատռվածք:

Երբ վնասվածքից հետո ծնկան հոդում կա արտահայտված ցավ և շարժումների դժվարացում:

14.  Ի՞նչ ախտանիշներով են արտահայտվում մենիսկոպաթիաները:

Առաջին ախտանիշը տարբեր տեսակի վնասվածքներից հետո կքանստելիս կամ այլ շարժումների ժամանակ ծնկահոդում առաջացող ցավն է: Հաջորդը` հոդում շխկոցի զգացումն է, անկայունության զգացողությունը, երբ քայլելիս կամ այլ շարժումների ժամանակ հիվանդը հոդի ներսում անսովոր շարժում է զգում: Մյուս ախտանիշը հոդի այտուցվածությունն է՝ հոդում հեղուկի կուտակումը և այլն: Այս բոլոր դեպքերում արդեն կասկածվում է մենիսկի վնասում և պետք է դիմել օրթոպեդի օգնությանը, որպեսզի ճիշտ ախտորոշում և համապատասխան բուժում իրականացվի:

15.  Ինչպե՞ս  ախտորոշել մենիսկոպաթիաները:

Ախտորոշումը հիմնականում հաստատվում է հոդի պատկերը ֆիքսող սարքավորումների միջոցով կատարվող հետազոտությունների արդյունքում: Այդ առումով հետազոտական մեթոդներից ամենատեղեկատվականը մագնիսա ռեզոնանսային տոմոգրաֆիան է (ՄՌՏ), որի օգնությամբ հնարավոր է նաև հոդի փափուկ հյուսվածքների վիճակի վերաբերյալ բավականին շատ տեղեկատվություն ստանալ: Հաջորդը և գնային առումով ավելի մատչելին ուլտրաձայնային հետազոտությունն է (ՈՒՁՀ), որն, իհարկե, զիջում է ՄՌՏ-ին, բայց փորձառու մասնագետի համար կարող է միանգամայն սպառիչ և բավարար լինել` ախտորոշելու: Ռենտգենոգրաֆիան, որը փափուկ հյուսվածքների մասին տեղեկատվություն չի տալիս, սակայն պարտադիր իրականացվում է՝ լրացուցիչ փոփոխություններ հայտնաբերելու և ոսկրային ախտաբանությունը բացառելու համար:

16.  Եթե կա մենիսկի վնասվածք, ի՞նչ անել:

Պետք է անպայման դիմել բժշկի՝ օրթոպեդի մասնագիտացված օգնությանը:

17.  Առաջին օգնությունը մենիսկի վնասվածքների և կապանների պատռվածքների ժամանակ:

Մենիսկի վնասվածքների և կապանների պատռվածքների ժամանակ առաջին օգնությունը նույնն է, ինչ ցանկացած մարմնամասի վնասման ժամանակ՝ դա հոդը սառեցնելն է, ոչ մի դեպքում չի կարելի տաքացնող միջոցներ, կոմպրեսներ օգտագործել, հաջորդը՝ հոդը հանգստացնելու նպատակով ֆիքսատորներով կամ այլ միջոցներով այն հնարավորին անշարժացնելն է:

18.  Ինչպե՞ս բուժել տնային պայմաններում:

Մենիսկի ախտահարումները տնային պայմաններում չեն բուժվում, քանի որ մենիսկն այնպիսի հյուսվածք է, որն ինքնուրույն չի վերականգնվում: Տան պայմաններում ընդամենը հնարավոր է որոշ ցավազրկող, հակաբորբոքային, ժողովրդական տարբեր միջոցներ օգտագործել, որոնք միայն փոքր-ինչ կարող են թեթևացնել ցավը, բորբոքային գործընթացները:

19.  Մենիսկոպաթիաների բուժման եղանակները:

Վնասված մենիսկի բուժման եղանակներից առաջինը և հիմնականը վիրահատական միջամտությունն է, երբ հոդ թափանցելով՝ նախ, ճշտվում է վնասման տեսակը, չափը ապա, հնարավորության սահմաններում, վերականգնվում: Եթե վնասվածքն այնպիսին է, որ հնարավոր չէ վերականգնել, այդ դեպքում վնասված հատվածները պարզապես հեռացվում են, որպեսզի հետագայում դրանք չխանգարեն հիվանդին և ավելի չբարդացնեն վիճակը՝ հոդում նոր վնասումներ առաջացնելով, քանի որ վնասված մենիսկն իր անհարթությամբ շարժումների ժամանակ կարող է վնասել հոդաճառները:

20.  Որքա՞ն է տևում վիրահատությունը և ստացիոնար բուժումը:

Եթե միայն մեկ մենիսկ է վնասված, վիրահատությունը տևում է մոտավորապես 20 րոպե, իսկ եթե հոդում կան ավելի շատ վնասված հատվածներ, ապա վիրահատությունը, համապատասխանաբար, ավելի երկար է տևում: Հիվանդը հիվանդանոցից դուրս է գրվում վիրահատության հաջորդ օրը:

21. Ի՞նչ է արթրոսկոպիան և ինչպե՞ս է այն իրականացվում մենսիկոպաթիաների ժամանակ:

Մենիսկի վիրահատական բուժման համար հիմնականում օգտագործվում է արթրոսկոպիկ մեթոդը: Դեռևս որոշ տեղերում օգտագործում են նաև բաց մենիսկէկտոմիաներ, բայց դա անթույլատրելի է, քանի որ դրա ժամանակ հեռացվում է ամբողջ մենիսկը, ինչը հետագայում ավելի լուրջ խնդիրների է հանգեցնում: Արթրոսկոպիայի ժամանակ տեսախցիկով նախ ներթափանցում են հոդի խոռոչ՝ էկրանին մանրամասն դիտելով քառասուն անգամ մեծացված հոդի պատկերը, ապա երկրորդ անցքով հոդ է ներմուծվում աշխատանքային գործիքը և իրականացվում բուժման գործընթացը՝ որևէ մասի հեռացում, կարում և այլն:

22.  Ինչքա՞ն երկար չի կարելի քայլել արթրոսկոպիայից հետո, կամ մեքենա վարել և պե՞տք են, արդյոք, հենակներ:

Վիրահատությունից հետո՝ հիվանդի վիճակից կախված, նույն կամ հաջորդ օրը հիվանդն արդեն ի վիճակի է քայլել: Հիվանդանոցից հիվանդը դուրս է գրվում վիրահատության հաջորդ օրը և պարտադիր դեռ երկու շաբաթ օգտվում է հենակներից, ևս մեկ շաբաթ` ձեռնափայտից, քանի որ հոդի ներսում դեռևս լինում են վերքեր և ժամանակից շուտ հոդը ծանրաբեռնելու դեպքում հոդի ներսում կարող է արյուն կուտակվել, ձգձգվել վերքերի լավացումը և բերել լուրջ խնդրիների:

23.   Որքա՞ն է տևում վերականգնողական շրջանը և ինչպե՞ս է այն կազմակերպվում:

Վիրահատությունից հետո երկու շաբաթվա ընթացքում վերականգնողական միջոցառումներ պետք է իրականացվեն՝ վարժություններ և այլն: Սովորաբար, մենիսկի վնասման վիրահատության վերականգնողական շրջանը տևում է 1-1,5 ամիս:

Պրոֆեսիոնալ սպորտսմեններին թույլատրվում է սպորտ վերադառնալ երեք ամսից ոչ շուտ:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ